Java e gjashtë e trajnimit të përkthyesve dhe redaktorëve gjuhësorë të ministrive dhe të administratës publike në Agjencinë e Zbatimit të Gjuhës, filloi sot me leksionet e dy profesorëve të njohur nga Shqipëria, Prof. dr. Xhevat Lloshin dhe Dr. Dorian Koçin.Prof. dr. Xhevat Lloshi, gjuhëtar dhe bashkëpunëtor i vjetër shkencor, si dhe njëri nga hartuesit e Fjalorit të Gjuhës së Sotme Shqipe, do të ligjërojë temën “Stilistika”. Dr. Dorian Koçi, studiues dhe njohës i mirë i historisë, do të ligjërojë temën “Përkthimi i teksteve për artet dhe shkencat humane”.Prof. dr. Xhevat Lloshi, në intervistën paraprake tregoi se në leksionin e tij do ta shtjellojë mjeshtërinë e përkthimit, që vjen nga disiplina të tjera shkencore. “Sot nuk komunikohet me fjali, njerëzit komunikojnë me thënie, me tekste, prandaj përkthyesi si specialist, nuk ka kuptim të përkthejë fjali nga një gjuhë në një gjuhë tjetër, por të përkthejë tekste nga një gjuhë në tekste të një gjuhe tjetër.Dr. Dorian Koçi midis të tjerash tha: “Ne jemi të gatshëm t’ju ofrojmë ndihmën e duhur për gjithçka që kanë nevojë administratorët publikë të institucioneve tuaja”.Në takimin që pati drejtori i AZGj-së, Ardian Musliu, me profesorët e shquar, kërkoi prej tyre, që përtej trajnimeve të planifikuara të vazhdojnë ndihmën profesionale për të mbështetur AZGj-në, në misionin e saj historik të dygjuhësisë në RMV. Profesorët premtuan mbështetjen e tyre të parezervë.Trajnimi i përkthyesve dhe i redaktorëve gjuhësorë në AZGj do të vazhdojë i ndarë në disa grupe për dy ditë me radhë.

 Profesorët Arta Selmani dhe Izer Maksuti janë ligjëruesit, të cilët në kuadër të trajnimit të përkthyesve dhe lektorëve nga institucione të ndryshme dhe administratës publike, do të japin këtë javë leksione në auditorët e Agjencisë së Zbatimit të Gjuhës së RMV-së.Prof. dr. Arta Selimi, në lidhje me temën “Përkthimi ligjor (juridik)”, ka vendosur të përfshijë një numër të madh termash profesionale nga disa fusha të jurisprudencës.“Do të vë theksin në disa lëmi terminologjike, nga ato civile, administrative, kushtetuese, familjare, trashëgimore e deri tek ato penale e të tjera. Do të mundohem që brenda një grupi të audiencës të shpjegoj 400 terma juridikë”.Prof. dr. Izer Maksuti auditorit të përkthyesve dhe lektorëve do t’ua shpjegojë temën, “Përkthimi i teksteve të specializuara”.“Veçoritë e teksteve të specializuara nga fusha të ndryshme shkencore, do të jetë fokusi i leksionit tim. Do të ndalem në dy rrafshe, dallueshmëria ndërmjet tyre dhe si të lehtësojmë përkthimin. Përkthim do të thotë kuptim. Është pikërisht njohja e gjuhës profesionale dhe terminologjisë, si parakusht i përkthimit të specializuar”.Kontributi shtesë që jep AZGj-ja për përshpejtimin e procesit të zbatimit të dygjuhësisë në RMV, ju mundëson përkthyesve dhe lektorëve t’i njohin sa më mirë labirintet e gjuhës profesionale, për ta mundësuar zbatimin e saj sa më të qartë në praktikën e përditshmërisë.

 “Ndërtimi i edukimit shumëgjuhësh dhe ndërkulturor për demokracitë e shekullit të 21-të”. Është tema e leksioneve që Profesoresha Andrea Jang dha për përkthyesit, lektorët dhe gjuhëtarët e tjerë, të ftuar nga Agjencia e Zbatimit të Gjuhës e RMV-së. Profesoresha Andrea Jang është ligjëruese në Universitetin e Strasburgut në Fakultetin e Edukimit dhe mësimit gjatë gjithë jetës, ku ka një biografi të pasur në teorinë e gjuhësisë.Drejtori i AZGj-së, Ardian Musliu, para se të fillonte aktiviteti, duke i dorëzuar zonjës Jang, një paketë me libra nga botimet studimore të AZGj-së theksoi: “Është nder dhe kënaqësi që pranuat ftesën e Agjencisë për të qenë pjesë e aktivitetit të organizuar në bashkëpunim me Qendrën Europiane të Gjuhëve Moderne në Grac të Republikës së Austrisë. Si një person që vij drejtpërdrejt nga sektori i arsimit dhe përvojës shumëvjeçare me studentët, është kënaqësi e veçantë që në ngjarjen e sotme, të trajtojmë me gjuhëtarët tanë, pikërisht temën e shumëgjuhësisë shumëkulturore në kontekstin e të sotmes”.Koordinatori i projektit, Llazo Matovski, në lidhje me bashkëpunimin e AZGj-së me QEGjM-në, informoi: “Bashkëpunimi filloi një vit më parë, kur pas një thirrjeje publike ndërkombëtare nga qendra në fjalë, një delegacion i AZGj-së e vizitoi këtë institucion, i cili funksionon në kuadër të Këshillit të Europës. Më pas AZGj-ja aplikoi me projektin e saj, projekt që ka si përmbajtje qasjet pluraliste ndaj gjuhëve dhe kulturave”. Leksionet e profesoreshës Andrea Jang, u përqendruan te konceptet, çështjet, si dhe sfidat kryesore, referuar edukimit shumëgjuhësor e ndërkulturor për kulturën demokratike.Në ligjërata përveç gjuhëtarëve të AZGj-së, morën pjesë edhe përfaqësues nga Ministria e Arsimit dhe e Shkencës, Inspektorati Shtetëror i Arsimit, Qendra e Edukimit Profesional, si edhe ligjërues të gjuhës nga institucione të ndryshme arsimore. Agjencia e falënderon Qendrën Europiane të Gjuhëve Moderne për bashkëpunimin e deritanishëm, duke qenë e hapur edhe për projekte të reja në të ardhmen.

 Në takimin që patën zëvendësdrejtori i Agjencisë së Ushqimit dhe të Veterinarisë, Denis Aliti me drejtorin e Agjencisë së Zbatimit të Gjuhës, Ardian Musliun, ku merrnin pjesë dhe Këshilltarët shtetërorë të AZGj-së, Nebi Bilalli dhe Renata Ballanca-Asani, u pajtuan që AZGj-ja të marrë përsipër përkthimin nga maqedonishtja në shqipe të gjithë dokumentacionin e agjencisë në fjalë.Aliti tha se, “Duam që Gjuha Shqipe të gjejë zbatim në të gjitha nivelet e Agjencisë së Ushqimit dhe të Veterinarisë, përfshirë këtu edhe njësitë rajonale, me theks të veçantë te certifikatat”.Edhe pse vëllimi i punës i AZGj-së është i madh, drejtori premtoi se përkthyesit dhe lektorët, do të punojnë intensivisht për ta përmbushur kërkesën e Agjencisë së Ushqimit dhe të Veterinarisë, në një afat sa më të shkurtë kohor.

 Nga ata morëm mbështetje të parezervë në aspektin teknik për zbatimin e gjuhës shqipe në institucionin tonë.I informuam se në suaza të burimeve që disponojmë si institucion, kemi avancuar shumë në drejtim të zbatimit të dygjuhësisë, mirëpo ky proces duhet edhe më tej të vazhdojë deri në përsosmëri maksimale profesionale.U pajtuam që në të ardhmen gjithçka që kemi për përkthim dhe redaktim gjuhësor të termeve specifike, të përcillet në formë elektronike tek Agjencia, që të ketë efikasitet maksimal.I falënderuam për mbështetjen që na japin dhe i siguruam se drejtoria si institucion dhe gjithë punonjësit bashkë, do japim maksimumin për zbatimin e dygjuhësisë në institucionin tonë.

 Sot në auditorët e Agjencisë së Zbatimit të Gjuhës së RMV, filloi java e katërt e trajnimit të përkthyesve dhe lektorëve. Temat që do të trajtohen janë: “Përkthimi i teksteve juridike” me ligjërues Prof. dr. Afet Mamutin dhe “Gramatika krahasuese ndërmjet shqipes dhe maqedonishtes”, me ligjërues Prof. dr. Asllan Hamitin.Në lidhje me temën “Përkthimi i teksteve juridike”, për vetë specifikat e audiencës së përkthyesve dhe lektorëve, Prof. dr. Afet Mamuti tha :“ Ajo që dua të theksoj në leksionin e sotëm, është fakti që gjatë përkthimit të ruhet kuptimi origjinal që ka teksti në gjuhën burimore”, ndërsa shtoi se: “Trajnimi i përkthyesve dhe i lektorëve nga ana e AZGj-së është produktiv, sepse trajtohen problemet me të cilat ballafaqohen vetë përkthyesit” .Prof. dr. Asllani Hamiti për temën “Gramatika krahasuese ndërmjet shqipes dhe maqedonishtes”, sqaroi se: “Vëmendjen kryesore gjatë ligjëratës do ta përqendroj në ngjashmëritë dhe dallimet kryesore ndërmjet dy gjuhëve në fjalë dhe se ku duhet të orientohen përkthyesit dhe lektorët për përdorimin e teknologjisë bashkëkohore, (fjalorëve elektronikë, shpjegimet e termave etj), në punën e tyre praktike.Trajnimi i përkthyesve dhe lektorëve në Agjencinë e Zbatimit të Gjuhës do të vazhdojë edhe javën e ardhshme.

 “Shkrimi ligjor, formularët dhe kërkesat”; “Aspektet juridike e kushtetuese të ligjit” janë dy temat që po trajtohen këtë javë në trajnimin e përkthyesve dhe të lektorëve të sektorit publik të organizuar nga AZGj-ja, të cilat do t’i ligjërojnë Prof. dr. Bashkim Selmani dhe Prof. dr.Jeton Shasivari.Vetë përzgjedhja e temave dhe ndërlikueshmëria e të qenët përkthyes dhe lektor profesionist, flet shumë për qasjen serioze të AZGj-së, për të trajnuar lektorët e përkthyesit e institucioneve të sektorit publik, duke pasur parasysh problematikat e zbatimit të dygjuhësisë në përditshmëri.Koordinatorja e projektit Prof. Shpresa Zeqiri Ibrahimi, në lidhje me temat ka sqaruar se: “Temat janë përzgjedhur me shumë kujdes , duke pasur parasysh edhe trajnimet e mëhershme, aty ku kanë shfaqur më shumë interes pjesëmarrësit, do të përqendrohen edhe profesorët”.Në fund të gjashtë javëve të trajnimit përkthyesit dhe lektorët do të pajisen me certifikatë, e cila do të jetë një vlerë e shtuar në rrugën e tyre profesionale.

 Sot në auditorët e AZGj-së vazhdon trajnimi i përkthyesve dhe i lektorëve me këto tema: “Përkthimi i teksteve letrare”, me ligjërues Prof. dr. Berton Sulejmanin dhe “Terminologjia”, me ligjërues nga Prof. dr. Ismet Osmani.Ashtu si kemi njoftuar edhe më parë, trajnimi për përkthim dhe lekturim të gjuhës shqipe, përfshin përkthyesit dhe lektorët nga të gjitha institucionet; ministritë, ndërmarrjet publike, gjykatat dhe tërë sektori publik.Edhe në javën e dytë të trajnimit, kandidatët të ndarë në katër grupe, me ç’rast kanë mundësinë të pajisen me njohuri të reja nga profesorët e njohur të gjuhës, ku do t’i lartësojnë njohurit e tyre në gjuhën shqipe.Njësimi i terminologjisë profesionale në gjuhët shqipe, si edhe ngritja e cilësisë së përdorimit të saj, është njëri nga qëllimet e trajnimit, temë e cila do të trajtohet pikërisht gjatë kësaj jave, për t’u zbatuar në praktikën institucionale. Ndërsa tema e përkthimeve letrare ka të bëjë, me përkthimin dhe lekturimin e teksteve të veçanta nga aspekti kulturor në përgjithësi.Në fund të gjashtë javëve të trajnimit kuadrot do të pajisen me certifikatë, që do ta profesionalizojnë statusin e tyre si përkthyes dhe lektorë, me qëllim të zbatimit të Ligjit të Përdorimit të Gjuhëve.

 Gjashtëdhjetë punonjës në institucione të ndryshme dhe administratës të Maqedonisë së Veriut, do të fillojnë sot, në Agjencinë e Zbatimit të Gjuhës në Shkup, trajnimin për përkthim dhe lekturim në nivelin më të lartë të profesionalizmit të gjuhës shqipe.Ky është viti i tretë që Agjencia e Zbatimit të Gjuhës e RMV-së, i zhvillon trajnimet e kuadrove të përkthimit dhe i pari i këtij lloji në vendet e rajonit.Duke vërejtur se ka një sërë problemesh në përdorimin e gjuhës, Agjencia e Zbatimit të Gjuhës, nëpërmjet këtij trajnimi, ka si qëllim t’i trajnojë përkthyesit dhe lektorët e të gjitha institucioneve, së pari të ministrive, organeve shtetërore, gjykatave dhe gjithë sektorit publik, për përkthimin sa më të drejtë të gjuhës.Gjatë trajnimit do të ligjërojnë profesionistë të njohur të gjuhës, juristë dhe njohës të fushave të ndryshme nga Maqedonia е Veriut, Kosova dhe Shqipëria. Kjo nënkupton unifikimin e terminologjisë profesionale në gjuhët, që përdoren në vend dhe ngritjen e cilësisë së përdorimit të tyre, si edhe kthimin e dinjitetit të punës së përkthyesve, pse jo edhe licencimin tyre në gjuhën shqipe, në të njëjtën mënyrë siç është i rregulluar statusi i lektorëve të gjuhës maqedonase.Koordinatorja e trajnimit, prof. Shpresa Zeqiri Ibrahimi, na sqaroi se: “Duke pare përvojat e përkthyesve, lektorëve, apo hartuesve të shkresave administrative, në temat që do të trajtohen për këtë vit, kemi përfshirë të gjitha rrafshet, si analiza e tekstit, përkthimi i teksteve të veçanta socialo-kulturore, furnizimin me fjalë dhe shprehje të softuerit, etj. në shumicën e institucioneve shtetërore”, vazhdon prof. Shpresa Zeqiri Ibrahimi, “nuk ka shumë përkthyes nga shqipja në maqedonisht dhe anasjelltas, as lektorë, por edhe aty ku ka, jo të gjithë janë të profilizuar mirë. Për këtë arsye e kemi organizuar trajnimin e tyre të klasifikuar në grupe të përkthyesve dhe lektorëve”.Drejtori i Agjencisë së Gjuhëve, Ardian Musliu, i përshëndeti sot përkthyesit, lektorët dhe profesorët titullarë që do të marrin pjesë në trajnimin e organizuar nga Agjencia. Ai gjithashtu theksoi: “Njëra nga detyrat e AZGj-së është trajnimi i përkthyesve dhe lektorëve i të gjitha institucioneve të vendit, duke bërë që politikat gjuhësore të gjejnë zbatim dhe të unifikohet terminologjia administrative. Të shkruarit dhe përkthimi janë veprime të ndërlikuara, që kërkojnë përgatitje të lartë profesionale dhe përvojë të madhe. Zyrtarizmi i gjuhës shqipe në nivel shtetëror është një hap me peshë të madhe politike në vendin tonë”.Trajnimi i përkthyesve dhe lektorëve do të zgjasë 6 javë, nga dy here në javë, dhe do të mbahet në auditorët e AZGj-së. Në vazhdimësi ne do t’ju njoftojmë çdo javë për temat dhe emrat e profesorëve që do të ligjërojnë.

 Sot në Agjencinë e Zbatimit të Gjuhës drejtori, Ardian Musliu, e takoi kryetarin e Këshillit Nacional të Shqiptarëve të Malit të Zi, z. Faik Nikën, i shoqëruar nga gjuhëtari, Prof. dr. Haxhi Shabani, gjithashtu nga Ulqini dhe anëtar i Komisionit të arsimit në kuadër të këshillit.Në këtë takim u fol për bashkëpunimin institucional ndërmjet shqiptarëve të Maqedonisë së Veriut dhe të Malit të Zi. Me këtë rast, drejtori i AZGj-së, Ardian Musliu, duke u dëshiruar mirëseardhje, i njoftoi me punën që e bën agjencia për sa i përket zbatimit të gjuhës në nivel profesional, me historikun e saj, si dhe me sektorët që funksionojnë në agjenci.Mysafirët shprehën falënderime për mikpritjen dhe e përgëzuan drejtorin Musliu për punën që bën, duke theksuar se puna e agjencisë është mjaft e rëndësishme në aspektin e zbatimit të dygjuhësë në nivel shtetëror dhe se një institucion i tillë do të ishte model i mirë, që mund të aplikohet edhe në Mal të Zi.Të dyja palët u pajtuan se takimi ishte një hap i mbarë, i cili në të ardhmen do të sjellë edhe bashkëpunime konkrete.

 Kryetarit të kuvendit, Talat Xhaferit i dorëzova Raportin katërvjeçar të punës sime në krye të AZGj-së.Me këtë rast edhe iu falënderova për mbështetjen parezervë, pa të cilën AZGj-ja do të ngecte në shumë drejtime.

 Zëvendësdrejtori Izmit Nura është shembull për zbatimin e gjuhës shqipe në institucionet ku ka drejtuar dhe asnjëherë nuk ka munguar bashkëpunimi me agjencinë tonë.Ruajtja dhe kultivimi i gjuhës shqipe brenda dhe jashtë vendit është misioni që na ka bashkuar.